تعويض مفصل ران يا آرتروپلاستي لگن
یک نوع عمل جراحي است که توسط متخصص ارتوپدي انجام ميگردد. در اين عمل مفصل ران آسيب ديده(تخريب شده) با پروتز جايگزين ميشود.اين عمل جراحي بمنظور کاهش درد و بهبود فعاليت هاي بيمار انجام ميگردد.پس از عمل جراحي مهمترين اقدام فيزيوتراپي بيماران است تا فعاليت هاي بيماران به شکل مطلوب بازيابي شود.البته که فيزيوتراپي بيماران قبل از انجام جراحي نيز ضرورت دارد.
فيزيوتراپي قبل از عمل جراحي لگن(آرتروپلاستي هيپ)
فيزيوتراپيست بيمار را راهنمايي ميکند تا انتظاري واقع‌بينانه نسبت به جراحي داشته باشد و همچنين با آموزش انجام تمرين‌ها و حرکات اصلاحي ناحيه ران به بيمار کمک ميکند تا در وضعيت بدني بهتري قرار بگيرد.
فيزيوتراپيست در دوره آمادگي قبل از جراحي تعويض مفصل ران موارد ذيل را به بيمار آموزش مي‌دهد
-تمرين‌هاي انعطاف‌پذيري و تقويت کننده عضلات اندام تحتاني
-نحوه کاربرد واکر يا چوب زير بغل هنگام راه رفتن و بالا و پايين رفتن از پله‌ها
اقدام‌هاي احتياطي پس از جراحي
فيزيوتراپيست از بيمار مي‌خواهد تا پس از جراحي از انجام حرکت‌هاي زير خودداري کند:
-خم کردن بيش از 90 درجه مفصل ران(هيپ)
-خم شدن به سمت جلو بيش از 90 درجه (براي مثال تا مدتي که فيزيوتراپيست پيش بيني ميکند نمي‌تواند براي پوشيدن جوراب و کفش به جلو خم شود)
-پا روي پا انداختن به شکلي که پاي عمل شده روي پاي ديگر باشد.
-چرخاندن رو به داخل پاي تعويض مفصل
متخصص فيزيوتراپي(فيزيوتراپيست) انجام تغييرات اصلاحي در منزل مانند استفاده از صندلي بلند سرويس بهداشتي، نصب کردن نرده براي محيط راه پله و تخت و کارگذاشتن صندلي يا دستآويزي در محيط استحمام را براي افزايش ايمني و تسريع دوره بهبودي بيمار توصيه ميکند.توصيه ميگردد که اين تغييرات قبل از عمل جراحي انجام شود تا منزل آماده بازگشت بيمار پس از ترخيص عمل جراحي باشد.
فيزيوتراپي پس از جراحي
بيماران بايد تمام اقدامات احتياطي را که در قبل ذکرشد مرور کنند تا بيمار ناخواسته و از روي سهلنگاري به خود آسيب نزند و عملکرد کامل خود را سريع‌تر بدست آورد.بيماران بايد يک الي دو روز پس از جراحي تعويض مفصل ران براي معاينه به فيزيوتراپيست مراجعه نمايند. متخصص فيزيوتراپي در طول دوره‌ي بهبود به ويژه در 5 روز پس از عمل جراحي به بيمار کمک ميکند تا سلامت خود را در مواقع زير حفظ کند :
– چرخش در تخت و تغيير وضعيت از خوابيده به نشسته
– پايين آمدن از تخت،ايستادن و نشستن بر روي صندلي
– راه رفتن با واکر يا چوب زير بغل در مسافت‌هاي کوتاه
– انجام تمرين‌هاي تقويت و بهبود دامنه حرکت در تخت (البته با احتياط)
– فيزيوتراپيست همچنان در طول دوره بهبود به ويژه 4 تا 6 هفته بعد از عمل جراحي تعويض مفصل ران به مواظبت از بيمار ادامه مي‌دهد. بيمار بايد مدت کوتاهي از وسايل توانبخشي استفاده کند. برخي بيماران بدون نياز به مراقبت پرستار در خانه، با توجه به کمک همراه بيمار و توانايي حفظ ايمني خود، ترخيص مي‌شوند. فيزيوتراپيست بيمار را در خصوص لزوم حضور پرستار در منزل راهنمايي ميکند.
بيمار به موازات بهبود انجام کارهاي زير را ادامه مي‌دهد
– راه رفتن و بالا رفتن از پله‌ها
– حفظ تعادل: تعادل بيمار پس از جراحي ضعيف ميشود و در نتيجه خطر زمين خوردن وي افزايش مي‌يابد.
منتقل شدن به تخت، صندلي و ماشين
حرکت دادن کامل پا و هيپ تعويضي مانند پوشيدن جوراب و کفش
نرمش‌ها و حرکات اصلاحي خاص تقويت عضله براي بهبود توانايي ايستادن و راه رفتن مطمئن و مستقل
هر گاه بيمار بتواند اين فعاليت‌ها را به طور مستقل انجام دهد، آمادگي لازم را براي عملکرد کامل مفصل به دست مي‌آورد. بااين حال بيمار هنوز به جلسات فيزيوتراپي نياز خواهد داشت.
در جلسه‌هاي درماني فيزيوتراپي،تمرين‌هاي افزايش دامنه حرکتي و کشش و فعاليت‌هاي تحمل وزن براي برگرداندن عملکرد مفصل لگن به سطح بهينه ادامه مي‌يابد. اين سطح از فيزيوتراپي بر توانبخشي به منظور فعاليت هاي ويژه، مانند بازگشت به محل کار يا ميادين ورزشي، متمرکز ميشود، بنابراين فيزيوتراپي تمرين‌هاي شبيه‌ساز آن فعاليت‌ها را دربرمي‌گيرد که احتمالاً تکنيک‌هاي برداشتن اشياء يا وزنه‌برداري، کشيدن، هل دادن چرخ خريد، بالا رفتن از نردبان، تمرين‌هاي چالاکي يا دويدن آهسته را در سطح فعاليت و بهبود دربرمي‌گيرد.
انجام تمرين‌هاي پس از جراحي تعويض مفصل از آن رو اهميت بسيار دارد که قدرت و انعطاف‌پذيري لگن (ران) جديد را افزايش مي‌دهد و از لخته شدن خون جلوگيري ميکند. احتمال دارد بيمار در ابتدا احساس ناراحتي کند، اما نرمش کردن کمک ميکند تا وي هر چه سريع‌تر فعاليت‌هاي روزمره معمول را از سر بگيرد.
فيزيوتراپيست يا پزشک گاهي به بيمار پيشنهاد ميکند تا انجام بعضي از حرکات اصلاحي زير يا تمام آنها را قبل از جراحي شروع کند. البته پس از جراحي بايد اين تمرين‌ها را صرفاً پس از نخستين مراجعه به مطب جراح و با اجازه وي مجدداً شروع کرد. فيزيوتراپ حلقه‌اي با خاصيت ارتجاعي مورد نياز در بعضي تمرين ها را در اختيار بيمار قرار مي‌دهد و براي وي شرح مي دهند که روزانه چند نوبت و در هر نوبت چند بار حرکت‌ها را تکرار کند و اين که مجاز به اعمال چه ميزان فشار يا نيرو به مفصل لگن (ران) جديد است. بيمار به طور روزانه تمرين‌ها را طبق برنامه فيزيوتراپي در نوبت‌هاي بيشتري انجام مي‌دهد و ميزان فشار را افزايش مي‌دهد.
در منزل جهت استحمام مي توانید یك چسب ضد آب از داروخانه تهیه و روي زخم بکشید. در حمام روي صندلي بنشینید. مراقب لیز خوردن در حمام باشید از یك نفر از اعضاي خانواده کمك بگیرید. ًو حتما از توالت فرنگي نوع بلند آن استفاده کنید.
با استفاده از رژیم غذایی سرشار از الیاف (سبزیجات تازه و میوه جات) از یبوست پیشگیری کنید. همچنین از رژیم غذایي با پروتئین کافي (گوشت، لبنیات، حبوبات) استفاده کنید. مایعات به حد کافی بنوشید (8-10لیوان در شبانه روز)
– به عوارض دارویی توجه کنید و در صورت بروز آنرا گزارش نمایید .
– به تاریخ بعدی ویزیت دقت کنید و سر وقت مراجعه نمایید.
تمرين‌ها را بايد به آهستگي و با حفظ کنترل بر روي هر دو پا انجام داد تا آنها به يک اندازه قوي و انعطاف پذير شوند. بيمار بايد مطمئن شود که مفصل لگن (ران) جديد را به اجبار در موقعيتي قرار نمي‌دهد که باعث درد يا ناراحتي‌اش شود.در ذيل نمونه اي از تمرينات که بايد زمان انجام آن را فيزيوتراپيست مشخص کند به نمايش گذاشته ميشود.(از انجام خودسرانه ي تمرينات بدن نظارت متخصص فيزيوتراپي پرهيز گردد چراکه زمان و نحوه دقيق انجام تمرينات را بايد فيزيوتراپيست تعيين کند)
ﻋﻼﻳﻢ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﮕﻲ ﭘﺮﻭﺗﺰ:
- ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺩ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻞ ﺟﺮﺍﺣﻲ، ﺗﻮﺭﻡ ﻭ ﺑﻲ ﺣﺮﻛﺘﻲ
- ﺩﺭﺩ ﻛﺸﺎﻟﻪ ﺭﺍﻥ ﻳﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﻋﻤﻞ ﺷﺪﻩ
- ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺷﺪﻥ ﭘﺎ
- چرخش غیر طبیعی پا به داخل یا خارج
- ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻳﺎ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺍﺩﻥ پا
- ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺿﺮﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻔﺼﻞ ﺭﺍﻥ
برای دریافت فایل چاپی یا PDF ، روی تصویر زیر کلیک کنید.