تراکئوستومی و ساکشن

تراکئوستومی و ساکشن چیست ؟

باز کردن یک راه هوایی در لوله تراشه است که شما آنرا به صورت یک حفره در زیر گلو مشاهده می‌کنید

دلایل نیاز به تراكئوستومي 

 باز نگهداشتن راه هوايي به مدت طولانی و یا گذشتن بیش از 2 یا 3 هفته از لوله گذاري داخل تراشه 

 انسداد و يا ضربه به راههاي هوايي فوقاني

 برخي مبتلایان به بيماريهاي عصبي و عضلاني

 تخليه ترشحات زیاد از راههاي هوايي

 پيشگيري از ورود ترشحات دهان و معده به راههاي هوايي

مراقبت محل تراكئوستومي :

دستکش بپوشید و پانسمان کثیف تراكئوستومي را بردارید

دستکش بپوشید و اپلیکاتور پنبه اطراف تراکئوستومی را از داخل به خارج بشوئید و سپس خشک کنید

نوار اطراف تراكئوستومي را تعویض کنید

با قرار دادن یک یا دو بند انگشت در زیر نوار از سفت نبودن بیش از حد آن اطمینان حاصل کنید

یک گاز استریل را از زیر تراكئوستومي رد کنید طوری که اطراف آن فیکس شود

در صورت وجود موارد زیر به پزشک مراجعه کنید :

• قرمزی و دردناک بودن محل تراکئوستومی
• وجود ترشحات غلیظ و بدبو سبز یا زرد
• تب بالای 38 درجه سانتی گراد
• اشکال در ساکشن کردن
• ترشحات خونی زیاد از تراشه بیمار
•  

مراقبت های لازم بعد از تراکئوستومی

در صورت هوشياري جهت برقراری ارتباط قلم وكاغذ در اختيار وي قرار دهيد.

بهتر است وضعيت بيمار نيمه نشسته باشد.

بهداشت دهان و دندان فراموش نشود.

رژيم غذايي بايد نرم و خمیری باشد.

در حین استراحت کردن، پتو و ملحفه و … روی تراکئوستومی را مسدود نکند.

بیمار جهت حرف زدن می تواند روی منفذ را به مدت کوتاهی بگیرد.

محل استراحت عاری از گرد و غبار، خاک، دود سیگار و … باشد چون باعث تحریک مخاط تراشه می شود.

بهداشت فردی را رعایت نمایید.

به طور مكرر وچندين بار در روز به صورت ارادي سرفه كنيد باهر بار سرفه مقدار زيادي خلط از دهان خارج شده و راههاي هوايي پاك مي شود.

با استفاده از بخور رطوبت کافی در محیط ایجاد کنید.

در معرض هوای سرد قرار نگیرید چون باعث خشکی مخاط می شود.

فیزیوتراپی تنفسی:

شامل ماساژ پشت، ایجاد لرزش، کوبش است که کمک به تخلیه ترشحات و انبساط بافت ریه کرده و توانایی استفاده از ماهیچه های تنفسی را افزایش می دهد و باید روزانه چندین بار انجام شود

ساکشن کردن

ساکشن روشی جهت تمیز کردن ترشحات با استفاده از فشار منفی و یک سایز مناسب از کاتتر ساکشن می باشد.

وسایل مورد نیاز

دستگاه ساکشن
رابط ساکشن

سر ساکشن (ترجیحاً سفید رنگ)
سرم شستشو
دستکش یکبار مصرف
دستکش استریل
کپسول اکسیژن

مراحل اجرای ساکشن :

 دست های خود را با اب و صابون بشویید
 بیمار را در وضعیت نیمه نشسته قرار دهید و اکسیژن را روی 10 لیتر قرار دهید تا بیمار قبل از ساکشن درصد اکسیژن بالایی دریافت کند.
 لوله رابط را به دستگاه وصل کنید سپس سر ساکشن را بدون آن که از پشش خود خارج کنید به سر لوله رابط وصل کنید.
 دستگاه را روشن کنید. (فشار نباید از 120 میلی متر جیوه بیشتر باشد)
 دستکش استریل را در دست مخالف بپوشید و سر ساکشن را با دست استریل گرفته و با انتهای باز حدود 10 تا 15 سانتی متر وارد شوید.
 سپس انتهای لوله را بسته و به صورت چرخشی آن را خارج کنید.
مجدداً بیمار را به اکسیژن بالا وصل کنید. پس از هر بار ساکشن کردن مسیر سرساکشن و رابط را با قرار دادن سر ساکشن در سرم شستشو تمیز کنید و پس از اتمام عمل ساکشن دست ها را با آب و صابون بشوئید.
نکات مهم
دستگاه تنفس بسیار حساس است پس لطفاً نکات استریل را به دقت رعایت فرمایید :
 طول مدت ساکشن نباید از 15 – 10 ثانیه بیشتر باشد.
 هیچ گاه به صرف اینکه ترشحات بیمار زیاد است بیشتر از 15 ثانیه سر ساکشن را در راه هوایی بیمار نگه ندارید. هرگز سر ساکشن را با حالت مکش وارد تراکئوستومی نکنید.
هرگز سر ساکشن را بیش از اندازه داخل تراکئوستومی نکنید.
 بین هر بار ساکشن حداقل به مدت یک دقیقه به بیمار اکسیژن با درصد بالا بدهید.
 ساکشن را ترجیحاً قبل از وعده غذایی، قبل از خواب و بعد از خواب انجام دهید.
 هیچ گاه سر ساکشن که با آن دهان بیمار را تمیز کرده اید، وارد تراکئوستومی نکنید.
 اگر ترشحات بیمار غلیظ بود و یا به صورت
تکه های خلط جامد درآمده است بهتر است مدت زمان بیشتری از بخور استفاده نماید

منابع :

 پرستاری داخلی – جراحی، بیماری های تنفسی برونرسودارث 2014
 هندبوک آموزش به بیمار ماری ام کنابیو 1391