تب و لرز

برای دقایقی تصور می‌کنید که بدنتان در حال آتش گرفتن است و چند دقیقه بعد احساس لرز دارید. بله شما تب کرده‌اید. بدنتان عرق کرده و سرتان سنگین است. چشمهایتان چنان درد می‌کند که انگار کسی با انگشتانش روی پلکتان را فشار می‌دهد.

چطور تب را پایین بیاوریم ؟

1. اگر لرز کرده‌اید بهتر است سریعا خود را گرم کنید که بهترین راه رفتن زیر پتوست اما به یاد داشته باشید اگر لرز بدنتان قطع شد سعی نکنید در حالی که تب دارید زیر پتو بمانید زیرا این کار تنها باعث می شود که گرما سرجایش بماند و شما هر لحظه احساس کنید حالتان بدتر می شود. با عرق کردن تب از بین نمی رود پس به یک ملحفه سبک اکتفا کنید.
2. لباس سبک و خنک بپوشید این به آن معناست که حتی اگر فرزند کوچکتان تب کرده است هم لباسهایش را کم کنید و حتی پوشکش را باز کنید.
3. اگر شرایطش مهیا باشد خوابیدن در وان آب نسبتا ولرم رو به خنک به مدت نیم ساعت کمکتان می کند.
4. آب زیاد و به خصوص خنک بنوشید. آب میوه هایی که شکر ندارند هم گزینه های خوبی هستند.
5. دروهای تب بر برایتان موثر است، داروهایی مثل بروفن ها و آسپرین ها برای پائین آوردن تب کمک زیادی می کنند اما به کودکان زیر 19 سالتان آسپرین ندهید و حتما با پزشک مشورت کنید.
6. آرامش خود را حفظ کنید و بدانید که تب برای راحت و بهتر شدن حالتان بوجود می آیند و به بدنتان کمک می کنند تا با بیماری بجنگید.

راههای ذکر شدن برای تب های پائین موثر است و اگر به تب بالا با علائم غیر عادی دچار هستید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

تب نشانه چیست؟

تب نشان می‌دهد که دستگاه دفاعی بدن به شدت با تهاجم مقابله می‌کند.

1. تب از اولین علائم تهاجم عفونت باکتریائی یا ویروسی به بدن است.
2. تب ناشی از مصرف دارو
3. تب های ناشی از بد خیمی ها
4. تبهای ناشی از مشکلات مغزی مثل مننژیت
5. تب ناشی از عفونت های ادراری
6. تب ناشی از عفونت ریه

درمان تب

تب بالاتر از ۳۹ درجه سانتی‌گراد باید توسط پزشک ارزیابی شود. اما تب کمتر از آن زیاد ایجاد ناراحتی نمی‌کند و معمولاً بدون درمان هم خوب می‌شود.

مایعات بنوشید. آب زیاد بخورید، خوردن چای، آب میوه، آب معدنی، و سوپ گوشت یا جوجه را هم فراموش نکنید. تب باعث بی‌آب شدن بدن می‌‌گردد. هنگام گرسنگی غذا بخورید. وقتی گرسنه هستید، غذا بخورید؛ اما اگر گرسنه نیستید، خود را وادار به خوردن نکنید، چون همه ما ذخیره کافی چربی برای گذراندن یک یا دو روز بدون غذا در بدن داریم. خوردن مایعات کافی لازم‌تر است.

پاشویه کنید. خود را با آب ولرم و اسفنج خیس کنید. با تبخیر آب از روی بدن پوست و رگ‌های خونی زیر آن خنک می‌شودکه تب را پائین می‌آورد. هر دو ساعت پاشویه را تکرار کنید. آسپرین بخورید، ولی به بچه‌ها ندهید. دو قرص آسپیرین در هر چهار ساعت تب بزرگسالان را پائین می‌آورد.

اما هیچ‌گاه بدون تجویز پزشک به کودکان ندهید. به کودکان به‌جای آسپیرین، استامینوفن بدهید، آن هم به مقدار تجویز شده.

داروهایتان را کنترل کنید آلرژی‌های داروئی هم ممکن است باعث تب شوند. برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها، از جمله پنی سیلین، و داروهای فشار خون، مثل متیل دوپا، خود ایجاد تب می‌کنند. حتی ایبوپروفن و آسپیرین هم در برخی افراد تب می‌آورند.

همه‌گیری تب در استفاده از داروها وجود ندارد، اما هر کسی ممکن است به چیزی حساسیت نشان دهد. اگر متوجه شدید که داروئی در بدن شما ایجاد تب می‌کند، از پزشک بخواهید داروی دیگری برایتان تجویز کند. طبیعت خود را بیابید. تشخیص وجود تب در بدن همه اشخاص کار کاملاً یکسانی نیست.

برای مقابله با تب، باید اول دمای طبیعی بدنتان را بیابید. بالاتر بودن دمای بدن از ۳۷ درجه سانتی‌گراد همیشه به معنی داشتن تب نیست. برای تعیین دمای طبیعی، به مدت سه روز هر چهار ساعت یکبار آن را اندازه‌ بگیرید. با این کار می‌توانید دامنه طبیعی دمای بدن خود را بیابید.

تب سرعت بهبودی را افزایش می دهد

محققان آمریکایی می گویند تب واقعا به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا عفونت را تشخیص داده با آن مقابله کند. تب مانند دروازه بانی عمل میکند که سیستم ایمنی را برای دفاع در برابر مهاجم عفونی تحریک میکند.

اصول‌ كلي‌

تا زمان‌ مشخص‌ شدن‌ علت‌ تب‌، درجه‌ حرارت‌ بدن‌ را به‌طور روزانه‌ ثبت‌ كنيد. درجه‌ حرارت‌ مقعدي‌ دقيقتر از ساير روش‌هاي‌ گرفتن‌ درجه‌ حرارت‌ است‌.
به‌دليل‌ اينكه‌ تب‌ ممكن‌ است‌ اولين‌ تظاهر يك‌ بيماري‌ جدي‌ (در مراحل‌ اوليه‌ خود) باشد، امكان‌ دارد انجام‌ بررسي‌هاي‌ كامل‌ تشخيصي‌ توصيه‌ شود: آزمايش‌ خون‌ و ادرار و كشت‌ ادرار، عكس ‌برداري‌ از قفسه‌ سينه‌، سي‌تي‌ اسكن‌، سونوگرافي‌، اكوكارديوگرافي‌، بررسي‌هاي‌ مربوط‌ به‌ تيروييد، آزمايش‌هاي‌ مربوط‌ به‌ كبد، آزمايش‌ ايدز، و ساير بررسي‌ها. درمان‌ برحسب‌ علت‌ زمينه‌اي‌ انجام‌ مي‌گيرد.

درمان تب

هرگاه دماي بدن از 3/38 درجه سانتيگراد بيشتر شود، به ويژه اگر به 41 درجه يا بيشتر برسد براي اينکه وارد مراحل تشنج و مشکلات خطرناک بعدي نشود بايد هرچه سريعتر تب را پايين آورد. پاشويه و به عبات بهتر، بدن شويه نخستين اقدام است.

يعني با سرد کردن فيزيکي بدن با حوله ي سرد و يا پتوي سردکننده بايد تب را پايين آورد. مصرف استامينوفن و گاهي آسپرين و در شرايط خاص آمپول فنوباربيتال مي تواند مفيد واقع شوند. درمان آنتي بيوتيکي بر اساس نوع باکتري مشکوک تجويز ميشود. در حقيقت بايد علت تب را تشخيص داد و به درمان آن پرداخت.

تشنج

هرگاه تب به درجات بالاتري برسد و يا بيماري زمينه ا ي ديگري نيز در بدن حاکم باشد، در عملکرد قشر مغز نوعي تغيير ناگهاني رخ مي دهد .

علل تشنج

تب بالا، کاهش ميزان قند، کلسيم، سديم، منيزيم خون، اختلالات پتاسيم، اوره، فشارخون، اسيديته خون، عفونتها، اختلالات مادرزادي و جنيني، داروها، علل متابوليک و اسهال .
شايعترين علت تشنج در کودکان 6 ماه تا 3 ساله، تشنج ناشي از تب است و در پسرها دو برابر دخترهاست. در تشنج معمولا علائمي مانند تکان خوردن و سيخ شدن بدن (حرکات تونيک – کلونيک) وجود دارد و گاهي اختلالات مغزي، چشمي، تنفسي ، قطع تنفس وکبودي ناگهاني و شديد بدن نيز رخ مي دهد. سابقه خانوادگي تشنج بيمار و زمان هر بار تشنج و تعداد تشنج، همگي در تشخيص نوع تشنج و درمان آن کمک مي کنند.

بررسي هاي آزمايشگاهي براي قند، اوره،کلسيم، سديم پتاسيم، منيزيم، اسيديته خون و فشار خون ضرورت دارد. يافتن نوع بيماري عفوني و يا علل ديگر بسيار مهم است. گرفتن مايع نخاع (LP) در مواردي که پزشک تشخيص مي دهد بسيار ضرورت دارد. زيرا از طريق مايع مغزي – نخاعي به نوع اختلالات مغزي و علت تشخيص زودتر خواهيم رسيد.

پيشگيري و درمان تشنج

سابقه ي بيماري و آزمايشات مکرر در فردي که قبلاً به تشنج دچار بوده است و رفع اختلالات متابوليک ضرورت دارد. ريشه يابي کردن با آزمايشات يا معاينات باليني در مورد بيماري موجود، براي يافتن عامل تشنج و يا پيشگيري از تشنج ضرورت دارد.
در صورت بروز تشنج، بايد نوع ماده اي که بدن به آن کمبود داشته است جبران شود و از داروهايي که پزشک ضروري مي داند استفاده شود از جمله تجويز ديازپام ، فنوباربيتال و …
پيشگيري هاي بعدي به صورت گرفتن (EEG) يا نوار مغزي و استفاده ي طولاني از داروهاي ضد تشنج که توسط پزشک توصيه مي شود، بايد دقيقا انجام شود تا در سالهاي آينده موجب بروز حملات صرع (غش) و ساير اختلالات مغزي نشود.

لرز نشانه چیست؟

لرزیدن در حالت غیر از سرما ممکن است علامتی برای شروع تب باشد. وقتی ویروس یا باکتری ها به بدن حمله می کنند، گویچه های سفید خون پروتئینی آزاد می کنند که پیامی به مرکز کنترل دما در مغز می فرستد.
این مرکز برای مقابله با عفونت با انقباض رگ های خونی و ایجاد لرز دمای بدن را بالا می برد.
وقتی می لرزید، پوست خنک تر می شود، ولی چون خون به نواحی عمقی تر بدن منتقل شده است، دمای مرکز بدن بالاتر می رود. غالباً لرز حداکثر تا ۱۵ دقیقه پیش از شروع واضح تب طول میکشد.
ویروس آنفلوانزا و برخی ویروس های دیگر اغلب علت لرز هستند، اما هر عفونتی ـ از عفونت های دستگاه ادراری گرفته تا سینه پهلو ـ ممکن است ایجاد لرز کند. اگر لرز به قدری شدید است که تمام بدن می لرزد، احتمال دارد که عفونت در کل جریان خون گسترده باشد. و اگر اخیراً به مناطق گرمسیر مسافرت کرده اید، ممکن است دچار مالاریا شده باشید.

درمان لرز

تب را درمان کنید. داروهای بدون نسخه تب بر معمولاً لرز را هم متوقف می کنند. استامینوفن و ایبوپروفن در این مورد مؤثرند.
آب بخورید و استراحت کنید. اساس درمان بیماری ویروسی و لرز یکی است. مایعات زیاد بیاشامید و خوب استراحت کنید.
پاشویه کنید. در هنگام لرز خود را بپوشانید. ظرف مدت کوتاهی تب عارض می شود. سپس داروی تب بر بخورید و در یک تشت آب با گرمای بدن بنشینید. با استفاده از یک اسنفج استحمام آب را بر روی بدن خود بمالید تا رگ های سطح بدن متسع شوند. با تبخیر آرام آب بدن خنک می شود.
الکل روی بدن نمالید. در پاشویه الکل به بدن نمالید. چون الکل به سرعت تبخیر شده و ناراحتی را افزایش می دهد. لزومی ندارد خیلی سریع دمای بدن را پائین بیاورید. و اگر لرز دارید، پوست احساس سرمای بیشتر خواهد کرد. الکل نخورید. نوشیدن الکل در هنگام لرز بر کارائی مغز اثر گذاشته و ممکن است علائم خطرناک تر را مخفی کند. در هنگام تب نیز نوشیدن الکل می تواند باعث غش شود.
به پزشک مراجعه کنید. اگر لرز و تب مقاوم است، پزشک با معاینه دقیق و یافتن علائم دیگر مثل درد و سرفه علت را تشخیص میدهد. پزشک بیماری را با تجویز آنتی بیوتیک مناسب درمان می کند.

 

برای دریافت فایل چاپی یا PDF ، روی تصویر زیر کلیک کنید.