شکل دارویی و مکانیزم اثر:
این دارو به صورت آمپول های داخل سرنگ در انواع20، 40، 60 و 100 میلی گرم می باشد.
این دارو ضد انعقاد است و از تشکیل لخته های خونی جلوگیری می کند.
موارد مصرف:
این دارو در پیشگیری از ایجاد لخته ی خون در بیماران تحت جراحی ران یا زانو، جهت پیشگیری از حمله ی قلبی و نیز در تمام مواردی که نیاز به درمان لخته ی خون می باشد، به کار می رود.
کلکزان در ترومبوز وریدهای عمقی یعنی شرایطی که منجربه ایجاد لخته ی خون در عروق ساق پا می گردد، نیز به کارمی رود. این لخته ها می توانند به ریه ها مهاجرت کنند و رگهای خونی را مسدود نمایند و یا آمبولی ریوی ایجاد کنند.
عوارض جانبی:
شایع ترین عوارض جانبی داروی کلگزان شامل کبودی، سفتی، درد و قرمزی در محل تزریق می باشد. ازعوارض غیر شایع تر، سردرد شدید و ناگهانی (که می تواند
نشانه ی خونریزی مغزی باشد) و نیز خونریزی معده است.
اگر فرد به داروی کلکزان، حساسیت داشته باشد علایم آن شامل راش، مشکلات تنفسی و تورم لبها، صورت، گلو یا زبان می باشد
محل تزریق:
آمپول ککلزان را باید در بافت زیر جلدی به صورت عمیق تزریق نمود.) بافت زیر جلدی، بافتی چربی دار است که بین پوست و ماهیچه قرار دارد)
بهترین محل برای تزریق این دارو، تزریق آن در کناره های قدامی یا تحتانی شکم می باشد . ناحیه ی تزریق ایده آل در حدود 13 سانتی متر در هر طرف ناف می باشد (حداقل 5 سانتی مترفاصله از ناف)
توجه :
محل تزریق باید روزانه به تناوب تعویض شود یعنی اگر دیروز تزریق در سمت راست شکم انجام شده امروز باید تزریق در سمت چپ صورت گیرد و همین طور ادامه یابد.
نحوه ی تزریق:
بهتر است که بیمار در وضعیت نیمه نشسته یا دراز کشیده باشد. ابتدا پوشش محافظ سرنگ را برداشته و درپوش سرسوزن را به آرامی و در جهت محور طولی سرنگ از روی آن خارج کرده و مطمئن شوید که حباب هوای سرنگ در موقعیت پایین نزدیک نیدل یا سوزن قراردارد.

سرنگ را به گونه ای در بین انگشتهای شست و نشانه ی خود بگیرید که انگار قلم در دست دارید. قسمتی از پوست ناحیه ی شکم را نیشگون مانند بالا بیاورید و سپس سرنگ را در حالت 90 درجه تا آخر وارد محل برجسته کنید
همانطور که محل برجسته در دست شماست تزریق را به آرامی و با دقت انجام دهید تا جایی که تمام کلگزان موجود در سرنگ خالی شود.
پس از تزریق:
امکان دارد که تا حدود 20 دقیقه بعد از تزریق، در محل تزریق احساس سوزش و گزگز کنید. جای هیچگونه نگرانی نیست فقط ناحیه ی تزریق را ماساژ ندهید زیرا سبب کبودی در ناحیه ی تزریق می گردد
مراقبت های لازم:
- جهت حفظ سطح پلاسمای دارو، آن را هر روز در ساعت معین تجویز نمایید.
- تزریق داخل عضلانی آن ممنوع می باشد .
- دارو در دمای 25 -15 درجه سانتیگراد نگهداری شود و از یخ زدگی جلوگیری گردد.
- اگر یک مرحله کلکزان را فراموش کردید، به محض یادآوری، هرچه سریعتر آن را تزریق کنید .
- هنگام اصلاح و استفاده از چاقو و سایر ابزارهای برنده دقت کافی به عمل آورید .
- باید چین پوستی شکم را تا پایان تزریق به آرامی نگه دارید. با نگه داشتن پوست بین انگشتان خود در طی انجام تزریق، دارو تنها وارد بافت چربی شکم میشود و به عضله نمی رسد .
- حباب هوای داخل سرنگ نباید قبل از تزریق از داخل سرنگ خارج گردد یعنی سرنگ را هوا گیری نکنید. زیرا موقع هوا گیری سرنگ ممکن است چند قطره از دارو هم خارج گردد که باعث کاهش دوز دارو میگردد و همچنین هوا گیری باعث کبود شدن محل تزریق میگردد .
نکات بهداشتی درمانی پیشگیرانه مهمی که بیماران درطول بستری در این بخش بایستی رعایت کنند :
- شستن به موقع دستها با آب و صابون بعد از استفاده ازسرویس بهداشتی، قبل از صرف غذا و در صورت مشاهده هرگونه آلودگی واضح در دست ها
- رعایت بهداشت فردی ، شستشوی به موقع سر و بدن برای جلوگیری از ایجاد بوی نامطبوع در بدن
- استفاده از ظروف مربوط به ادرار و مدفوع به صورت شخصی، شستشوی مناسب و خشک کردن آن پس از هر بار استفاده و قرار دادن ظروف در جایگاه مخصوص (فضای خالی قسمت پایین هر کمد)
- تمیز و مرتب نگه داشتن فضای اطراف خود و جلوگیری از قراردادن هرگونه وسیله ی شخصی مستقیما روی زمین
- استفاده از میز غذا هنگام صرف غذا و عدم استفاده از ظرف غذا مستقیما بر روی تخت
- در صورت عدم استفاده از غذا در زمان مقرر، مواد غذایی را در یخچال بخش قرار دهید
- از دستکاری زخم پرهیز نموده و در صورت بروز هرگونه مشکل پرستار بخش را مطلع نمایید
- جهت دفع ظروف غذا، جعبه ی شیرینی، باقیمانده ی مواد غذایی و سایر زباله های غیر عفونی از سطل زرد استفاده نکنید
- عدم استعمال دخانیات در بیمارستان به منظور بهبود هر چه سریع تر بیماری و جلوگیری از آلودگی هوا.
- از آوردن پتو، بالش و هرگونه زیر انداز خودداری کنید
- در زمان بستری در بخش با صدای آرام صحبت کنید تا باعث مزاحمت دیگران نشوید


