مقدمه :
سرخرگهای قلب، خون و اکسیژن مورد نیاز قلب را تامین می کند. هرگاه این عروق دچار تنگی و یا انسداد شوند، ممکن است حمله قلبی رخ دهد.
آنژیوگرافی صرفاً یك روش تشخیصی بوده که با استفاده از اشعه ایکس جهت مشخص کردن محل و میزان تنگی و یا انسداد عروق قلبی صورت می گیرد و منجر به باز شدن عروق نمی شود و ممکن است در صورت صلاح دید پزشک و نیاز به درمان عمل آنژیوپلاستی (بالون یا فنر) بلافاصله بعد از آنژیوگرافی (یعنی در همان جلسه) انجام شود .
آنژیوگرافی به پزشک کمک می کند تا در مورد درمان مورد نیاز شما تصمیم مناسب بگیرد.
عوامل مستعد کننده تنگي عروق کرونر:
رژیم غذایی پر چرب و پر نمک، اضافه وزن و چاقی، افزایش چربی و فشار خون، دیابت، عدم ورزش و فعالیت کافی، سیگار، زندگی با عصبانیت زیاد و…..
علائم و نشانه هاي تنگي عروق قلب:
- درد و احساس ناراحتی در قفسه سینه، شانه ها و بازوها و یا پشت
- تنگی نفس
- ضعف و سرگیجه و بی قراری و تعریق و تهوع همراه با نشانه های فوق
- کاهش فشار خون و تعداد نبض (تغییرات علایم حیاتی)
اقدامات قبل از آنژیوگرافی :
- -..تکمیل پرونده و آزمایشات خون
- – بررسی وضعیت کلیه ها
- – بررسی وضعیت حساسیت به داروها و مواد غذایی حاوی ید و در صورت داشتن حساسیت پزشک خود را مطلع سازید .
- – قبل از آنژیوگرافی به مدت 6 – 8 ساعت ناشتا خواهید بود.
- شب قبل از مراجعه استحمام نموده و ناحیه مجل آنژیوگرافی تراشیده شود.) ناحیه زهار، پایین ناف تا وسط ران هر دو طرف(
- – هرگونه لوازم اعم از دندان مصنوعی و عینک و سمعک و زیور آلات باید خارج گردد.
- – شب قبل از آنژیوگرافی به اندازه کافی استراحت داشته باشد.
در طول آنژیوگرافی چه می شود :
شما در طول آنژیوگرافی بیدار خواهید بود ولی ممکن است جهت راحتی تان، داروی آرام بخش تزریق شود.
پزشک به کمک دستگاه های موجود در واحد آنژیوگرافی، تصاویر متعددی تهیه کرده و ضمناً در صورت سوال شما، در مورد وضعیت عروق قلبی تان توضیح خواهد داد.
ممکن است از شما خواسته شود که نفس خود را نگه داشته و یا سرفه کنید، که این کارها برای بهتر مشاهده شدن عروق قلبی، ضروری است و باید همکاری لازم را داشته باشید. ممکن است در طول آنژیوگرافی، کمی احساس فشار کنید که به علت ورود کاتتر
می باشد، در صورت بروز هرگونه درد، احساس ناراحتی در سینه، تهوع، گرگرفتگی و … با پزشک خود در میان بگذارید، تا با توضیحات و تصمیمات مناسب درمانی پزشک نگرانی و ناراحتی تان برطرف شود.
بعد از آنژیوگرافی :
- کاتترها توسط پزشک انجام دهنده تست خارج می شوند
- پزشک با اعمال فشار بر ناحیه، به قطع خونریزی کمک می کند (به مدت 15 دقیقه یا بیشتر)
- محل آنژیوگرافی به مدت 1الی2 ساعت با TR باند و بعد به مدت 24 ساعت پانسمان فشاری می شود.
- در صورت نداشتن مشکل و با تشخیص پزشک بر بلامانع بودن، به بخش منتقل می شوید
- پس از آنژیوگرافی یک کیسه حاوی شن در ناحیه روی کشاله ران به مدت 6 ساعت قرار داده می شود تا از خونریزی این ناحیه جلوگیری شود طی این مدت باید بی حرکت روی تخت بخوابید.
- با توجه به توصیه ی پزشک به مدت 6 – 8 ساعت، باید ناحیه (دست و پا) طرف آنژیوگرافی را صاف و بی حرکت نگه دارید
- از فشار آوردن روی دست آنژیوگرافی شده خودداری کنید.
- پرستاران محل را مرتباً کنترل خواهند کرد
- بعد از دو ساعت، با اجازه پرستار مسئول می توانید ابتدا مایعات و سپس مواد غذایی معمولی میل نمایید
- در صورت احساس درد، گرمی و خیسی در محل، سریعاً به پرستار مسئول خود اطلاع دهید
- در صورت آنژیوگرافی از دست TR بانه (مچ بند) در محل آنژیو بسته خواهد شد که توسط پرستار کنترل و آرام آرام باز شده و در آخر پانسمان خواهد شد.
- ضایعه پوستی خاصی در محل آنژیوگرافی باقی نمی ماند.
- در صورت نداشتن مشکل، صبح روز بعد، پانسمان محل برداشته شده و بعد از معاینه پزشک مرخص می شوید.
مراقبت در منزل :
در صورت مشاهده موارد زیر سریعاً به پزشک مراجعه نمایید :
* خونریزی تازه از محل آنژیوگرافی، پیشرفت تورم و کبودی در محل آنژیوگرافی، افزایش حساسیت، سرخی، ترشحات و درد در محل آنژیوگرافی
* تب بالای 38 درجه
* رنگ پریدگی، سردی، احساس کرختی و درد در اندام مورد مداخله (پا یا دست)
* در صورت درد طبق نظر پزشک معالجتان هر 4 تا 6 ساعت از قرص مسکن (ترجیحاً استامینوفن 325 میلی گرمی) استفاده کنید
* روز بعد از آنژیوگرافی می توانید دوش بگیرید ولی نباید بیشتر از 15 دقیقه طول بکشد و تا 48 ساعت از وان استفاده نکنید. در حمام حتماً روی چهارپایه بنشینید و کمک داشته باشید و از کشیدن لیف و کیسه روی محل آنژیو خودداری کنید.
* از حمام داغ اجتناب کنید زیرا منجر به اتساع عروق، سرگیجه، غش و خونریزی محل آنژیوگرافی میشود
* از پله ها زیاد بالا و پایین نروید
* وسایل سنگین بیش از 1 کیلوگرم را به مدت یک هفته جابجا نکنید
** رانندگی نکنید. شخص دیگری شما را به خانه ببرد و تا صبح روز بعد، همراه شما بماند. رانندگی را به مدت یک هفته به تاخیر بیاندازید
* 2 – 3 ساعت پس از خوردن غذا فعالیت بدنی انجام ندهید از دوش گرفتن با آب داغ یا سرد بلافاصله قبل و بعد از ورزش خودداری کنید
* رژیم غذایی کم نمک و کم چربی باشد.
* در هنگام صبح فعالیتتان را به آهستگی آغاز نمایید و در انجام دادن کارها عجله نکنید.
* اگر در حین فعالیت احساس گیجی ، ضعف ، درد قفسه سینه ، تنگی نفس و خستگی داشتید و همچنین اگر ضربان قلب افزایش غیر طبیعی داشت بلافاصله فعالیت را متوقف کنید.
* استفاده از سبزی ها و میوه ها می توانند احتمال بروز حمله قلبی را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش دهند.
* به مدت یک هفته ناحیه آنژیوگرافي را از نظر علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، درد و حساسیت در لمس و گرمي بررسی نمایید.
* در فعالیت های روزانه و کارهای سبک و سنگین را به طور متناوب انجام داده و بین فعالیت ها مکرراً استراحت داشته باشید.
* از غذاهای سبک و وعده های غذایی با حجم کم استفاده کنید. غذا به آهستگی و کامل جویده شود از پرخوری پرهیز کنید و قبل از احساس سیری کامل دست از غذا بکشید و پس از صرف غذا استراحت کنید.
* داروهای تجویز شده را طبق دستور پزشک معالج خود ادامه دهید. مگر در مواردیکه پزشکتان دستور دیگری داده باشد.
* تا 24 ساعت بعد از ترخیص هیچگونه کار سخت و ناگهانی انجام ندهید و از خم شدن و زور زدن و بلند کردن اشیاء سنگین خودداری کنید.
* جهت توصیه های بعدی به پزشک خود مراجعه کنید.